Zie Nederland (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Nederland.

Beluister 1, 2

Nederland is een land dat deel uitmaakt van het Koninkrijk der Nederlanden.^[8] Het wordt in het westen en noorden begrensd door de Noordzee, langs de oostgrens door Duitsland en in het zuiden door België. De hoofdstad van Nederland is Amsterdam, de regeringszetel is Den Haag. De Caribische eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Sabamaken als bijzondere gemeenten deel uit van het land.

Nederland heeft een inwonertal van 16.669.112 (2011)^[9] en met een oppervlakte van 41.526 km² een hoge bevolkingsdichtheid van 401,4/km² (2011). Ruim 18% van het oppervlak bestaat uit water en een groot deel van het land en de bevolking bevindt zich onder zeeniveau. Het land wordt beschermd tegen het water door middel van een systeem van dijken en waterwerken. Door landwinning zijnpolders gecreëerd. Bestuurlijk is het land verdeeld in twaalf provincies.

Nederland werd onafhankelijk tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648), waarin de gezamenlijke Noordelijke en Zuidelijke Nederlandentegen Spaanse overheersing in opstand kwamen. In 1579 vormden de Noordelijke Nederlanden de Unie van Utrecht, waarmee een nieuwe politieke entiteit ontstond. Met de Acte van Verlatinghe van 1581 werd door de gewesten van die Unie de onafhankelijkheid van Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden uitgeroepen, die rond 1609, bij het begin van het Twaalfjarig Bestand internationale erkenning kreeg en na afloop van de Tachtigjarige Oorlog in 1648 ook van Spanje bij de Vrede van Münster. Vanaf de Franse tijd (1795-1813) ontwikkelde Nederland zich tot een natiestaat, aanvankelijk als Verenigd Koninkrijk der Nederlanden in 1815, dat door de Belgische Revolutie in 1830 echter uiteenviel. Tegenwoordig is Nederland een van de meest ontwikkelde landen als 's werelds zevende economie naar bbp per hoofd van de bevolking (2009). Het bezet ook die plaats in de index van de menselijke ontwikkeling (2009). De Nederlandse economie steunt vooral op de dienstensector en de internationale handel, met name op de doorvoer van goederen naar Duitsland.

Nederland is sinds 1848 een parlementaire democratie onder een constitutionele monarchie, een staatsvorm waarbij de macht gedeeld wordt door de koning(in), de ministers en het parlement. Nederland was medeoprichter van onder meer de EU, de NAVO en deWereldhandelsorganisatie. Met België en Luxemburg vormt het de Benelux. Den Haag speelt een internationale rol op juridisch gebied, als locatie voor vier internationale tribunalen en Europol.

Naam

Zie ook Benamingen van de Lage Landen en Benamingen van Nederland.

In de Bourgondische tijd werden de Lage Landen aangeduid vanuit het oogpunt van de hertog, die meestal in Vlaanderen of Brabantverbleef: les pays de par deça, 'de landen van herwaarts over'. Dat wilde niet veel meer zeggen dan 'deze landen hier, direct om ons heen'. Dit in tegenstelling tot les pays de par delà, 'de landen van derwaarts over, de landen daar', namelijk het eigenlijke Bourgondië. Ook werd de benaming 'de lage landen (bij de zee)' gebruikt.

In de vijftiende eeuw kwam de naam "Nederlanden" in gebruik. In tegenstelling tot onder meer 'Frankrijk' en 'Engeland' had deze geen etnische oorsprong, maar was het aanvankelijk een aardrijkskundige term, die slechts het onderscheid aanduidde met een hoger gelegen gebied. Samengestelde namen met Nieder- werden op allerlei plaatsen in het Duitse taalgebied gebruikt. Niderlant was in de late middeleeuwen het gebied tussen